مصاحبه با استاد مجید عزمی مدرس و مترجم ترکی استانبولی و ترکی آذربایجانی در باره آموزش زبان ترکی

مصاحبه یکی از دانشجویانم با من

با سلام خدمت شما استاد گرامی، خواهش می کنم خودتان را برای خوانندگان سایت معرفی کنید.

سلام خدمت شما و خوانندگان عزیز. مجید عزمی هستم مترجم و مدرس ترکی استانبولی و ترکی آذربایجانی، نویسنده و پژوهشگر.

چند سال است که به این شغل و یا بهتر بگویم مشاغل اشتغال دارید؟

شاید بتوان بگویم از کودکی. شاید بیش از سی سال است که شروع کرده ام. اما اگر دوران اشتغال حرفه ایم را حساب کنم، بیش از ده سال.

استقبال چگونه است؟

استقبال بسیار عالی است و رفته رفته بیشتر و بیشتر می شود. مردم به زبان ترکی علاقه پیدا کرده اند و این علاقه روز به روز بیشتر و بیشتر می شود و افراد بیشتری می خواهند در کلاسهای ترکی استانبولی و ترکی آذربایجانی شرکت کنند.

منشاء علاقه روزافزون مردم چیست؟ منظورم این است که این علاقه از کجا می آید؟

علاقه به زبان ترکی آذربایجانی، با آگاه تر شدن مردم و بازگشت به خویشتن در ارتباط است. علاقه مردم آذربایجان به هویت و زبان مادریشان روز به روز بیشتر می شود، لذا استقبال از کلاسهای ترکی آذربایجانی هم افزایش پیدا می کند. البته این مختص به آذربایجانیها نیست، اخیراً ازغیر آذربایجانیها، به خصوص فارسها، کردها، گیلکها و مازنیها هم زبان آ»وزان زیادی داشتم. برخی از آنها به علت توسعه کسب و کارشان می خواستند ترکی آذربایجانی را یاد بگیرند، اما بیشترشان به خاطر علاقه به فرهنگ و زبان و موسیقی آذربایجانی یا با هدف تحقیق و پژوهش در کلاسها شرکت می کردند تا ترکی آذربایجانی را یاد بگیرند.

در مورد زبان ترکی استانبولی...، شرکت کنندگان بیشر برای توسعه کسب و کارشان، ادامه تحصیل در ترکیه و بعضاً صرفاً به خاطر علاقه در کلاس ها شرکت می کنند. منشاء علاقه به ترکی استانبولی، بیشتر اقتصادی است. ایران بیشترین روابط تجاری را با ترکیه دارد. بیشترین سرمایه گذاری خارجی در ایران، به خصوص در آذربایجان و تبریز هم مربوط به ترکیه ای ها است. همچنین مهمترین مقصد گردشگری ایرانیها هم ترکیه است. علاقه به ادامه تحصیل در ترکیه و کار در ترکیه هم در استقبال زیاد از کلاسهای زبان ترکی نقش دارند.

البته نزدیکی ترکی استانبولی به ترکی آذربایجانی و وجود کلمات مشترک بین زبان ترکی و زبان فارسی، نزدیکی فرهنگی و سهولت یادگیری ترکی استانبولی هم تأثیر زیادی در استقبال زبان مردم از کلاسهای ترکی استانبولی دارد.

سؤالی که بسیار پرسیده می شود این است که "مگر آذربایجانیها آذری بلد نیستند، چرا چه نیازی برای شرکت در این کلاسها دارند؟" البته می دان که این سؤال بسیار عوامانه است، اما می خواهم جواب این سؤال را از زبان شما، به عنوان معلم و مدرس زبان ترکی آذربایجانی بشنوم.

بله، این سؤال خیلی پرسیده می شود و همانطور که گفتید بسیار عوامانه و شاید هم مغرضانه است. همین کلمه «آذری» استفاده شده در این سؤال منشاء سؤال را هم معلوم می کند. مگر فارسها فارسی بلد نیستند؟ مگر انگلیسها انگلیسی بلد نیستند؟ مگر روسها نمی توانند روسی صحبت کنند؟ مگر فرانسوی ها نمی توانند فرانسوی حرف بزنند؟ چرا اینها از کودکی سر کلاس می روند و زبان خودشان را می خوانند؟ خب، می خواهند زبان مادریشان را بهتر یاد بگیرند، همچنین می خواهند خواندن و نوشتن زبان مادریشان را یاد بگیرند. آذربایجانی ها هم می خواهند با شرکت در کلاسها زبان مادریشان را بهتر یاد بگیرند و خواندن نوشتن به زبان مادریشان را بگیرند.

می گویند "ترکی زبان سختی است"، نظر شما چیست؟

زبان ترکی برای کسانی که ذهن منظمی دارند بسیار آسان است، چون این زبان قاعده مندترین زبان جهان است. به نظر من قاعده مند بودن یعنی آسان بودن. وقتی قاعده ای وجود دارد و شما همیشه بر طبق آن قاعده عمل می کنید، کار آسان می شود. اما وقتی همه اش استثنا است، کار سخت است، چون باید استثناها را حفظ کنید. در زبان ترکی استثنا خیلی خیلی کم است.

البته باید بگویم، اگر از یک زاویه دیگر نگاه کنیم، ترکی زبان سختی است، چون که زبانی است بسیارغنی. همچنین ترکی زبانی است التصاقی، یعنی دارای وندها، یا بهتر بگویم پسوندهای خیلی خیلی زیادی است، اینها می تواند موجب سختی زبان برای تازه کارها باشد.

چیز دیگری که موجب آسانی زبان ترکی می شود، به خود زبان مربوط نیست، به الفبای مدرن زبان ترکی مربوط است. با الفبای لاتین که امروزه رایج است، زبان ترکی همانطور که خوانده می شود، نوشته می شود و همانطور که نوشته می شود، هوانده می شود؛ یعنی مشکل تلفظ که در بیشتر زبان ها از جمله فرانسوی، انگلیسی، روسی و... حتی زبان فارسی وجود دارد، در زبان ترکی وجود ندارد.

البته مسأله دیگری که موجب راحتی یا سختی یک زبان، برای زبان آموز می شود، نزدیکی زبان مادری او یا زبانهای دیگری که او بلد است، به زبانی است که می خواهد یاد بگیرد. این نزدیکی می تواند شباهت ساختاری و گرامری، اشتراک لغات و نزدیکی فرهنگی و جغرافیایی باشد.

به همین سبب، یادگیری زبان ترکی، چه ترکی استانبولی، چه ترکی آذربایجانی، برای ایرانی ها، آسان است. به همین علت است که افراد زیادی مشتاق یادگیری زبان ترکی به عنوان کاربردی ترین زبان در ایران هستند.

یک نفر چه مدت طول می کشد که زبان ترکی را یاد بگیرد؟

خب، این بستگی به زبان مادری او، میزان آشنایی قبلی او با زبان ترکی، سطحی از زبان ترکی که می خواهد یاد بگیرد و از همه مهمتر تلاش خودش و البته تلاش و ابتکار معلم دارد.

اگر سطح عمومی را حساب کنیم:

تجربه هایم نشان داده که یک غیر ترک در حدود صد جلسه طول می کشد تا زبان ترکی را یاد بگیرد، چه ترکی آذربایجانی، چه ترکی استانبولی.

در کل برای کسی که زبان مادریشان لهجه های مختلف ترکی است مانند آذربایجانی، قشقایی، ترکمنی و... در حدود چهل جلسه زمان نیاز است.

برای یک آذربایجانی تقریبا بیست الی سی جلسه زمان لازم است تا ترکی آذربایجانی را یاد بگیرد و بتواند بخواند و بنویسد و در امور کتبی و آکادمیک از این زبان استفاده کند.

حالا این زمانها تقریبی است. اگر زبان آموز تلاش بیشتری بکند، در زمان کوتاهتری یاد خواهد گرفت.

ترجمه وضعش چطور است؟

با توسعه روابط اقتصادی، تجاری، فرهنگی، تحصیلی و... میان ترکیه و ایران مسلماً نیاز به ترجمه متون از فارسی به ترکی و از ترکی به فارسی هم بیشتر شده است. من به ترجمه علاقه زیادی دارم اما بعضی وقتها آن قدر استقبال از کلاسها بیشتر می شود که خیلی کم وقت می کنم به ترجمه بپردازم. با این حال ترجمه های یکی دو شرکت بزرگ و چند نفر را انجام می دهم.